Autor:Antón Losada Diéguez

En Galifontes, o Wikisource en galego.
Saltar á navegación Saltar á procura

Antón Losada Diéguez (Boborás 1884 - Pontevedra 1929) foi un escritor e político galego, integrante da Irmandade da Fala de Ourense, impulsor da revista Nós e correspondente da RAG. Dedicóuselle o Día das Letras Galegas de 1985.

Obra[editar]

Dende que entrou nas Irmandades ata a súa morte coñecenllese media ducia de poesías (entre orixinais e traducións ó galego), sete contos curtos, un fragmento de comedia inacabada, dous artigos sobre arte, unha incursión parafilosófica,[1] dous discursos, incluíndo o de ingreso no Seminario de Estudos Galegos,[2] e doce artigos máis ou menos políticos e case todos breves. Porén, na publicación en 1985 da Obra Completa (657 páxinas), o material recollido suma 119 textos.[3]

Divididos en catro temáticas e, dentro destas, por orde cronolóxica, os títulos son:[4]

Sobre arte e literatura[editar]

  • (en castelán) "Concierto Quiroga".
  • (en castelán) Simbólica e ideas filosóficas contenidas en "La vida es sueño": drama en tres jornadas y en verso de D. Pedro Calderón de la Barca, tese, 1910.
  • (en castelán) "La universalidad de la obra artística" (en castelán).[4]
  • (en castelán) "Un artista", probablemente en La Voz del Miño, 1912.
  • (en castelán) "Sobre las poesías de Antonio Valcarcel".
  • "Manolo Quiroga", O Tio Marcos d'a Portela, 21/6/1918.
  • "Encol da prosa galega",[2] discurso de ingreso no SEG o 12 de maio de 1924.
  • (en castelán) "Los Orfeones y la Coral Polifónica".

Política e ideoloxía[editar]

Hemeroteca virtual
"A folla".
"A folla".  
"Soneto XV de la Vita nuova".
"Parrafeo sentimental".
"Conto sinxelo", Nós 3, 1920.
"Conto sinxelo", Nós 3, 1920.  
"Conto", Nós 5, 1921.[11]
"Conto", Nós 5, 1921.[11]  
"Terencio Mac Swiney", Nós 8.
"Terencio Mac Swiney", Nós 8.  
"Lonxe" e "Ano novo, vida nova".
"Soneto XV da Vita nuova".
"Un conto".
"Un conto".  
"Outro conto".
"A significación profunda…"
Lembradevos ben, con todo, agrarios galegos, que sodes fillos de Galicia, qu'a nosa vida d'o campo, os nosos cultivos, os edios, monte y-augas nosas son d'a terra nosa e teñen un carauter seu que non se pode confundire, nin se deben estudiar sinón como tales asuntos galegos caraiterísticos y-enxebres.
      "Os camiños d'o agrarismo galego", 1919.[12]

Arqueoloxía[editar]

  • (en castelán) Excavaciones en Montealegre (Domayo), provincia de Pontevedra, 1925.[13]
  • (en castelán) "Objetos procedentes de las excavaciones de Montealegre (Domaio)", El Museo de Pontevedra n.º 2, 1943.[14]
  • (en castelán) "Informe sobre el castro de Vigo", 29/1/1929, con José Filgueira Valverde e Florentino López Cuevillas.

Obra literaria[editar]

  • "El Pin-pin y el chasco" (texto en galego), manuscrito. Probablemente en Deusto entre 1900-01.[4]
  • (en castelán) En el camino de la vida, teatro, manuscrito de 122 cuartetas, circa 1903-06.[4]
  • (en castelán) Los que sueñan, teatro, manuscrito de 67 cuartetas, circa 1903-06.[4]
  • (en castelán) Virilidad, teatro, manuscrito de 48 cuartetas, circa 1905.
  • (en castelán) "A una rubia", poesía, El Estradense n.º 28, 22/6/1907.
  • (en castelán) "Roguemos por los fuertes", conto, publicado en Galicia, Madrid, 1/5/1908.
  • "A folla", poesía, tradución, A Nosa Terra n.º 61, 20/7/1918.
  • "Soneto XV da Vita nuova, do Dante",sic tradución. A Nosa Terra 61 1918 e Nós 71 1929.[15]
  • "Queixumes", n.º 112 de A Nosa Terra, 1920. Publicado tamén no n.º 71 de Nós, 1929, como "Outro conto".[16]
  • "Home viaxeiro", n.º 112 de A Nosa Terra, 1920. Publicado tamén no n.º 71 de Nós, 1929, como "Un conto".[16]
  • "Parrafeo sentimental", poesía traducida de Verlaine, A Nosa Terra n.º 113, 25/11/1920.[17]
  • "Conto sinxelo", Nós n.º 3, 30/12/1920.[18]
  • "Conto", n.º 5 de Nós, 24/6/1921. Baseado na mesma historia de "Roguemos por los fuertes" (1908).[19]
  • "Camiñantes", lenda, Alborada n.º 2, 1922; e tamén en Céltiga n.º 8, 1925.
  • "Amañecer", conto publicado en Alborada n.º 2, 1922.
  • "Neboeiro", Faro de Vigo, 1/1/1927. Unha variante publicouse en Nós n.º 71, 1929, co título "Lonxe".
  • "Romance popular", Nós n.º 64, 15/4/1929, pp. 68–69.
  • "O infinido", tradución de poesía de Leopardi, manuscrita sen data.[4]
  • "A noite do día de festa", tradución de poesía de Leopardi, manuscrita sen data.[20]
  • "A si mesmo", tradución de poesía de Leopardi, manuscrita sen data.[20]
  • "Choros n-a-y-alma miña", tradución de poesía de Verlaine, manuscrita sen data.[20]
  • "Pelegrino d'amore", poesía manuscrita sen data.[4]
  • "Ano Novo", poesía, Nós n.º 71, 1929.[16]
  • A domeadora, Nós 71, 1929. Obra teatral incompleta.[16] Reeditada en 1985[21] e 2005.[22]

Varios[editar]

  • (en castelán) "Canto de cigarra", El Estradense n.º 28, 22/6/1907.
  • (en castelán) "Risas y suspiros", El Estradense n.º 29, 19/6/1907.
  • (en castelán) "Impresión", El Estradense n.º 30, 6/7/1907.
  • (en castelán) "El hijo de la Estrada", El Estradense n.º 91, 5/9/1908.
  • "N'a súa memoria", El Emigrado, 24/10/1925.
  • "A Estrada", Galicia n.º 1.095 o 6/4/1926 e tamén en El Emigrado o 7/5/1926.

Escolmas e edicións[editar]

  • Museo do Pobo Galego: "Limiar"
  • Losada, L. (o fillo) e Beramendi, J.: "Cronoloxía de Antonio Losada".
  • Losada, Luís: "As raíces, a terra: Formación e aprendizaxe da vida".
  • Filgueira Valverde, Xosé: "A miña lembranza de Losada Diéguez".
  • Durán, José Antonio: "Antonio Losada Diéguez, perfil dun agrarista".
  • Villares Paz, Ramón: "Fidalguía e galeguismo"
  • Beramendi, Justo: "Antonio Losada: Tradición e nacionalismo".

Notas[editar]

  1. 1,0 1,1 "Teoría cuasi trascendental de velocidade" (Nós n.º 5)
  2. 2,0 2,1 "Encol da prosa galega", Nós 73, 15/1/1930 en Galiciana.
  3. Vilavedra, D., ed. (1995). Losada Diéguez, Antón. Diccionario da Literatura Galega I (Galaxia). pp. 351–352. ISBN 84-8288-019-5. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 En Beramendi, Justo, ed. (1985). Obra completa. Xerais. ISBN 84-7507-181-3. [1]
  5. Monteagudo, H. (1995). "Ideas sobre a lingua de Antón Losada Diéguez". Antón Losada Diéguez, 10 anos dun premio (PDF). O Carballiño. ISBN 978-84-606-2400-4. 
  6. Nós 75, 15/3/1930 (Risco sitúao entre 1919-20).
  7. Reeditado en Pensamento galego I. Escolma e limiar de C. Baliñas, 1977. ISBN 84-7337-004-X.
  8. "Terencio Mac Swiney" (n.º 8 de Nós) en Galiciana.
  9. Manuscrito sen título.
  10. Mecanografado, sen título nin data.
  11. Imaxe retocada por Wikipedia. Imaxe orixinal (con debuxos)
  12. Tarrío Varela, A. "Do enxebre ó bravú" en EDUGA n.º 21, novembro de 1998.
  13. Junta Superior de Excavaciones y Antigüedades, Madrid, Revista de Archivos, 1927.
  14. El Museo de Pontevedra, hemeroteca da Deputación
  15. Do italiano «Tanto gentile e tanto onesta pare...»
  16. 16,0 16,1 16,2 16,3 "Inéditos do Lousada" no número 71 de Nós, 15/11/1929
  17. Do francés "Colloque sentimental".
  18. "Conto sinxelo" (n.º 3 de Nós) en Galiciana, Biblioteca de Galicia.
  19. "Conto" (n.º 5 da revista Nós) en Galiciana, Biblioteca de Galicia.
  20. 20,0 20,1 20,2 20,3 Marchisio, C., ed. (1999). Traduccións poéticas de Antón Losada Diéguez. Bibliófilos Gallegos. ISBN 84-605-9791-1. 
  21. Ed. en 1985 nos Cadernos da Escola Dramática Galega por P. García e X. M. Dobarro
  22. Ed. en 2005 por C. Loureiro Rodríguez con intro. de X. C. Garrido.[2] ISBN 978-84-96368-21-7.
  23. Portada de Antón Losada Diéguez. Publicacións da RAG
  24. Imaxe da portada da Obra Completa.
  25. Imaxe da portada de Antoloxía de Antonio Losada Diéguez
  26. Textos de Cuevillas, Risco, Pedrayo e Losada. Portada
  27. Orixinalmente en castelán. Trad.: Carlos Loureiro Rodríguez. Portada
  28. Orixinalmente en castelán. Trad.: Mari Carmen Otero Otero. Portada
  29. Orixinalmente en castelán. Trad.: Valentín García Gómez. Portada
  30. O mellor de... Antón Losada Diéguez (1884-1929), portada

Véxase tamén[editar]


Tódalas obras orixinais deste autor atópanse no dominio público. Isto é aplicábel en todo o mundo por mor de que finou fai máis de 80 anos.
As traducións poden non estar en dominio público.